Το Σιτρίν ή Κιτρίνης (citrine) είναι ποικιλία της οικογένειας του χαλαζία (quartz) και συναντάται σε διάφορες αποχρώσεις του κίτρινου αλλά και του πορτοκαλί με κόκκινους τόνους. Τα πετράδια της οικογένειας του χαλαζία με πολύ ανοικτό κίτρινο χρώμα συνήθως ονομάζονται lemon quartz και δεν κατατάσσονται στην ποικιλία της κιτρίνης.
Το σιτρίν ανήκει στην ίδια οικογένεια με τον αμέθυστο, αλλά είναι αρκετά πιο σπάνιο από τον δημοφιλή μωβ πολύτιμο λίθο. Το όνομα του προέρχεται από τη λατινική λέξη citrine που σημαίνει κίτρινο. Το κίτρινο χρώμα του κιτρίνη οφείλεται στην ύπαρξη στοιχείων υδροξειδίου του σιδήρου στη σύσταση του χαλαζία. Το σιτρίν μοιάζει πολύ με το κίτρινο τοπάζι και είναι δύσκολο να τα ξεχωρίσει με γυμνό μάτι κάποιος χωρίς την κατάλληλη εξειδίκευση. Η βασική διαφορά των δύο ορυκτών είναι η σκληρότητα τους, αφού το σιτρίν κατατάσσεται στο 7 της κλίμακας Mohs, ενώ το τοπάζι στο 8.
Το γεγονός ότι ο κιτρίνης έχει μεσαία προς υψηλή σκληρότητα έχει δώσει τη δυνατότητα σε καλλιτέχνες να δημιουργούν έργα τέχνης με βάση το σιτρίν αλλά και δημιουργούς κοσμημάτων να κόβουν το ορυκτό σε ευφάνταστα σχέδια για την κατασκευή μοντέρνων κοσμημάτων. Το σιτρίν εξορύσσεται συχνά σε μεγάλα πετράδια και γι’ αυτό είναι συχνό φαινόμενο η χρήση κιτρίνης 20 και πλέον καρατιών στην κατασκευή κοσμημάτων. Στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Ινστιτούτου Smithsonian εκτίθενται άκοπες πέτρες κιτρίνη από τη Βραζιλία βάρους από 217 έως 2.258 καράτια.
Η σημαντικότερη χώρα - παραγωγός σιτρίν αυτή τη στιγμή είναι η Βραζιλία, ενώ κοιτάσματα του ορυκτού υπάρχουν και στην Ισπανία, στη Γαλλία, στην Ουρουγουάη και στη Μαδαγασκάρη.
Αμετρίνη
Η αμετρίνη είναι μία σπάνια ποικιλία του quartz, που είναι ουσιαστικά μία μίξη αμέθυστου και σιτρίν, αφού εμφανίζει ταυτόχρονα και τα δύο χρώματα (μωβ και κίτρινο). Η διχρωμία του ορυκτού οφείλεται στην ύπαρξη στοιχείων σιδήρου σε διαφορετικά στάδια οξείδωσης στη σύνθεση του χαλαζία. Ορυχεία αμετρίνης υπάρχουν μόνο στη Βολιβία.
The Malaga
Πρόκειται για το μεγαλύτερο σιτρίν που έχει κοπεί μέχρι σήμερα.
Είναι οβάλ κοπής, βάρους 20.200 καρατίων (πάνω από 39 κιλά) και οι διαστάσεις του είναι 20x15x10 cm.
Ανακαλύφθηκε στη Βραζιλία το 1990 και λόγω της δυσκολίας στην κοπή του, παρέμεινε άκοπο μέχρι το 2009. Πλέον, εκτίθεται στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Μάλαγα, από όπου έχει πάρει και το όνομα του.
Περιδέραιο με citrine της Angelina Jolie
To Jolie Citrine Necklace, όπως είναι γνωστό, προέκυψε από τη συνεργασία της ηθοποιού με τον Αμερικάνό σχεδιαστή κοσμημάτων Robert Procop. Πρόκειται για ένα περιδέραιο από Κίτρινο Χρυσό Κ18 με 64 citrine σε κοπή cushion και ένα μοτίφ με κιτρίνη βάρους 177,11 ct σε κοπή σταγόνας. Η Αντζελίνα Τζολί χάρισε το περίφημο περιδέραιο της στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Σμιθσόνιαν.
Το περιδέραιο θα εκτίθεται επ'αόριστον στην Αίθουσα Γεωλογίας, Πολύτιμων Λίθων και Ορυκτών Janet Annenberg Hall.